Իմ կարծիքով մեր երկրի երեխայի օրենքները ՝ պարտականություններն ու իրավունքները շատ ճիշտ արդյունավետ և համապատասխան են մեր երկրի արժեքներին և այլին: Սակայն կա մի խնդիր, որ օրենքները, բայց դրանք առաջին հերթին չեն պահվում և չեն հսկվում: Կարծում եմ, որ եթե հսկող համակարգը ավելի կենտրոնացվաց և ուժեղ լիներ, թե՛ ընտանիքների և թե՛ երեխաների կողմից այն պատշաճ կերպով կպահվեր, և երկիրը հենց նոր սերունդի միջոցով կզարգանար, այլ ոչ թե հակառակը: Հիմա մենք բոլորս էլ, որոշակի զարգացումներ նկատում ենք, բայց արդյոք դրանք դեպի լավ կողմ են տանում, թե ոչ: Այսպիսով օրենքները կան, ճիշտ են, միգուցե օպետք է մի քանի բան ավելացնել կաքմ պակասացնել, բայց առաջինը պետք է սկսել դրանք պահելուց և հետևելուց:
Category: Հասարակագիտություն
Սոցիալ ադապտացիայի 4 էտապները։ Յան Շեպանսկի
Լեհ սոցիոլոգ Յան Շեպանսկին դուրս է հանել սոցիալ ադապտացիայի 4 էտապ, որով անհատն անցնում է նոր միջավայրում հայտնվելիս։
Առաջին էտապ `
Օտարման-մերժման-ժշխտման
Այս էտապը բնութագրվում է նրանով, որ անհատը ունակ է ընկալել նոր միջավայրի <<օրենքները>>, նորմերը, աշխարհայացքը, բայց արժեքների այս նոր միջավայրը նրան անծանոթ են, կամ իր սեփական ես-ը չի ընդունում դրանք, մերժում է։
-Ես գիտեմ, որ կան այս միջավայրը, նորմերը, բայց ես դրանք չեմ ընդունում։ Ես չեմ կարող լինել այդտեղ, այդպիսին։
Բերել օրինակներ․
Oրինակ, երբ ինչ-որ մեկը տեղափոխվում է մեկ այլ երկիր կամ փոխում է իր շրջապատը, օրինակ ՝ դպրոցը, բնակավայրը, քաղաքը, սկզբում նրա մոտ հենց ադապտացիայի առաջին փուլն է գործում։ Նա լիովին ընկալում է նոր միջավայրի ապրելակերպը, արժեքները և օրենքները։ Սակայն քանի որ այդ ամենը դեռ նոր է և անծանոք, իր ենթագիտակցությունը չի ընդունում դա և մտավոր դաշտում մերժում է։
Երկրորդ էտապ `
Հանդուրժման էտապ
Այս էտապում և անհատը, և ընդունող միջավայրը ընկալում-ընդունում են, որ իրար հավասար են։ Այս էտապը դժվար է անվանել լրիվ ադապտացիայի էտապ, բայց դեպի ընդունող միջավայր մուտքը մասնակիորեն դրված է։
-Ես էլ, դու էլ ընդունում ենք, որ մենք գոյություն ունենք, մեր նորմերը, աշխարհայացքը հավասար են։ Մենք դա ընկալում և ընդունում ենք։
Բերել օրինակներ
Այս էտապում, արդեն երկու կողմեր էլ միմյանց կանոններն ու ապրելակերպը հասկանում են և ընդունում։ Բայց չենք կարող ասել, որը մեկը մյուսի արժեքներն է ընդունում և այդպես ապրում։ Ո՛չ։ Հենց նույն ժրջապատը փոխելու հարցում սա գործում է այսպես․ երկու կողմերը ծանոթանում են միմյանց ապրելակերպին և աշխարհայացքին, ընդունում են դրանք, կարողանում են շփվել և հարմարվել միմյանց, բայց որպես անհատ նրանք նույնն են մնում ՝ չեն դառնում միջավայրի նման։
Երրորդ էտապ `
Ակկոմոդացիա-հարմավողականության էտապ
Այս էտապը կապված է փոխզիջումների հետ․ օրինակ․ ոչ միայն անհատն է ընդունում իրեն շրջապատող նոր միջավայրի կանոննրը, նորմերը, ապրելակերպն ու աշխարհայացքը, այլև ընդունող միջավայրն է վերցնում անհատից որոշակի նորմեր և ընկալումներ։ Աս մեթոդը նաև կարելի է անվանել ֆիզիկա-քիմիկան տերմինով <<դիֆուզիա>>՝ մի կողմից մյուս կողմ անցնող տարածվող արժեքներ։
– Ես հավանում եմ քո աշխարհայացքը, ընդունում եմ ու սկսում եմ ապրել քո օրենքներով, իսկ դու վերցնում ես ինձ համար հարազատ նորմերից քեզ դուր եկածը։
Բերել օրինակներ․
Տվյալ դեպքում, արդեն նոր միջավայրը սկսում է որոշ բաներ վերցնել նորեկից, փորձել նմանվել իրեն և հակառակը։ Նորեկը արդեն քայլեր է անում դառնալ իր նոր միջավայրի պես։ Այսպիսով փոխազդեցության միջոցով արդեն մարդը ոչ լիովին, բայց ադապտացվում է։
Չորրորդ էտապ ՝
Լրիվ <լիարժեք> ադապտացիա, ասսիմիլյացիա
Այս էտապում անհատը լրիվ հրաժարվում է հին միջավայրի ապրելակերպից, իրեն սովոր կյանքի վարման ձևից, աշխարհայացքից և ընդունում է նոր, ընդունող միջավայրի ապրելակերպը։
-Ես ապրում եմ, գործում եմ այնպես ինչպես բոլորը իմ նոր միջավայրում
Բերել օրինակներ
Եվ ահա վերջին լիարժեք ադապտացիայի էտապում էլ, նորեկը արդեն լիովին դառնում է միջավայրի նման, մոռանում իր անցյալի աշխարհայացքը, արժեքները և ապրելակերպը։ Ապրում է այնպես, ինչպես բոլորը տվյալ տարածում, և դառնում է այնպիսին, ինչպես բոլորն են իր միջավայրում։ Եվ սա էլ հենց վերջին ՝ լիարժեք ադապտացիան է։
Հասարակության Մակդոնալդացումը
- Անգլալեզու հոդվածը
George Ritzer
The McDonaldization of Society
http://users.uoa.gr/~cdokou/RitzerMcDonaldization.pdf
Թարգմանություն
Մակդոնալդացումը որպես գլոբալիզացման թրենդ
Նկարագրություն
Հասարակագիտություն առարկայի շրջանակում կուսումնասիրենք հետևյալ հոդվածները, որոնք շատ գեղեցիկ ձևով բացատրում են, թե ինչպես են աշխարհի բոլոր պետությունները վաղ թե ուշ գլոբալացվում։ Որպես կոնստանտ ներկայացվում է Մաք Դոնալդս սննդի ցանցը։
Հոդվածը ներկայացնում եմ երկու լեզուներով, քանի որ դասարանում կան սովորողներ՝ տարբեր մշակույթներ կրող։
- Անգլալեզու հոդվածը
George Ritzer: The McDonaldization of Society
http://users.uoa.gr/~cdokou/RitzerMcDonaldization.pdf
Առաջադրանք
1․ Թարգմանեք հոդվածը, տեղադրեք բլոգում․
2․ Համացանցից, կամ գրադարաններից գտեք թեմային վերաբերվող այլ նյութեր։ Գրեք գլոբալիզացիայի վերաբերյալ 1-2 Էջանոց Էսսե։
Ինչ է էսսեն․
Էսսեները համարվում են գրական ժանրի մի մաս (օրինակ ՝ պատմողական, պոեզիա և դրամա), որում այն թույլ է տալիս հեղինակին զարգացնել թեման ազատ և անձամբ, Այլ կերպ ասած, դա արձակ տեքստի մի տեսակ է, որը թույլ է տալիս արտահայտել գաղափարներ կամ որոշակի դիրքորոշում որոշակի թեմայի վերաբերյալ: <Էսսեն տվյալ մարդւ սուբյեկտիվ մտածելակերպի արտահայտումն է>։
Գլոբալիզացիա: Էսսե
Գլոբալիզացիան այն գործընթացն է, որի միջոցով ամբողջ աշխարհում բիզնեսները, անհատները և կառավարությունները դառնում են ավելի փոխկապակցված և փոխկապակցված: Այն եղել է համաշխարհային տնտեսության որոշիչ հատկանիշը վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում և մեծ ազդեցություն է ունեցել մարդկանց ապրելու և աշխատանքի ձևի վրա: Այս էսսեում ես կուսումնասիրեմ գլոբալացման պատճառներն ու հետևանքները և կքննարկեմ որոշ մարտահրավերներ և հնարավորություններ, որոնք այն ներկայացնում է:
Գլոբալիզացիայի առաջնային շարժիչներից մեկը տեխնոլոգիաների վերելքն է: Հաղորդակցության և տրանսպորտային տեխնոլոգիաների առաջընթացը մարդկանց համար հեշտ և էժան է դարձրել միմյանց հետ կապը երկար հեռավորությունների վրա: Սա բիզնեսներին հնարավորություն է տվել ընդլայնել իրենց գործունեությունը դեպի նոր շուկաներ, և անհատներին հնարավորություն է տվել հեռակա կարգով աշխատել աշխարհի այլ մասերում գտնվող ընկերություններում: Արդյունքում մենք տեսանք երկրների միջև առևտրի և ներդրումների ծավալների աճ:
Գլոբալիզացիայի խթանման մեկ այլ կարևոր գործոն է առևտրային քաղաքականության ազատականացումն ամբողջ աշխարհում: Կառավարությունները նվազեցնում են մաքսատուրքերը և առևտրի այլ խոչընդոտները՝ խրախուսելու համար ապրանքների և ծառայությունների հոսքը սահմաններով: Սա հանգեցրել է բազմազգ կորպորացիաների աճին, որոնք ի վիճակի են գործել բազմաթիվ երկրներում և օգտվել մասշտաբի տնտեսություններից: Այնուամենայնիվ, սա նաև անհանգստություն է առաջացրել աշխատողների վրա գլոբալացման ազդեցության վերաբերյալ, հատկապես զարգացող երկրներում, որտեղ աշխատանքային ստանդարտները կարող են ավելի թույլ լինել:
Գլոբալիզացիայի հետևանքները բարդ են և լայնածավալ: Մի կողմից, գլոբալիզացիան հանգեցրել է տնտեսական աճի և կենսամակարդակի բարձրացմանն ամբողջ աշխարհում շատ մարդկանց համար: Այն նոր հնարավորություններ է ստեղծել բիզնեսների համար ընդլայնվելու և անհատների համար աշխատանք գտնելու համար: Այնուամենայնիվ, դա նաև հանգեցրել է անհավասարության աճի, քանի որ որոշ մարդիկ և երկրներ ավելի շատ են շահել, քան մյուսները գլոբալացման գործընթացից: Մտահոգություններ կան նաև գլոբալիզացիայի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության վերաբերյալ, հատկապես, երբ ձեռնարկությունները ձգտում են օգտվել զարգացող երկրներում ավելի էժան աշխատուժից և ռեսուրսներից:
Գլոբալիզացիայի մարտահրավերներից է աճող առևտրի և ներդրումների առավելությունները աշխատողների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության անհրաժեշտության հետ հավասարակշռելու անհրաժեշտությունը: Աշխարհի կառավարությունները պետք է իրենց դերը կատարեն աշխատանքի և շրջակա միջավայրի պաշտպանության չափանիշների սահմանման և այդ չափանիշների կիրառման գործում: Նրանք նաև պետք է ապահովեն, որ գլոբալիզացիայի օգուտները բաշխվեն ավելի արդարացիորեն, հատկապես զարգացող երկրների աշխատողների համար:
Եզրափակելով, գլոբալիզացիան բարդ և բազմակողմ երևույթ է, որն ունի և՛ դրական, և՛ բացասական ազդեցություն: Թեև դա հանգեցրել է տնտեսական աճի և երկրների միջև ավելի մեծ փոխկապակցվածության, այն նաև մարտահրավերներ է ստեղծել անհավասարության և շրջակա միջավայրի կայունության առումով: Այս մարտահրավերներին դիմակայելու համար մենք պետք է աշխատենք միասին՝ ապահովելու, որ գլոբալիզացիայի օգուտներն ավելի արդար կերպով բաշխվեն, և որ մենք կարողանանք կառուցել ավելի կայուն և ներառական համաշխարհային տնտեսություն:
Գլոբալիզացիայի կողմից ներկայացված հնարավորություններից մեկը տարբեր մշակույթների և ծագում ունեցող մարդկանցից սովորելու և նրանց հետ համագործակցելու կարողությունն է: Քանի որ մարդիկ և բիզնեսները դառնում են ավելի փոխկապակցված, մենք հնարավորություն ունենք կիսվելու գաղափարներով, տեխնոլոգիաներով և լավագույն փորձով սահմաններից դուրս: Սա կարող է հանգեցնել ավելի մեծ նորարարության և ռեսուրսների ավելի արդյունավետ օգտագործման:
Գլոբալիզացիան նաև հանգեցրել է մշակութային փոխանակումների աճի, քանի որ ամբողջ աշխարհում մարդիկ ենթարկվում են նոր գաղափարների, երաժշտության, արվեստի և գրականության: Սա կարող է օգնել վերացնել մշակութային խոչընդոտները և խթանել փոխըմբռնումն ու հանդուրժողականությունը մարդկանց տարբեր խմբերի միջև: Բացի այդ, գլոբալիզացիան նոր հնարավորություններ է ստեղծել ճանապարհորդության և զբոսաշրջության համար՝ մարդկանց հնարավորություն տալով զգալ տարբեր մշակույթները:
Այնուամենայնիվ, կան նաև մարտահրավերներ՝ կապված մշակութային փոխանակման և զբոսաշրջության հետ: Քանի որ տարբեր մշակույթների մարդիկ շփվում են միմյանց հետ, կա մշակութային յուրացման կամ մշակութային պրակտիկաների ապրանքափոխման վտանգ: Կարևոր է ապահովել, որ մշակութային փոխանակումն իրականացվի հարգալից և արդար կերպով՝ կենտրոնանալով մշակութային ժառանգության փոխըմբռնման և պահպանման վրա:
Գլոբալիզացիայի հետ կապված մեկ այլ մարտահրավեր է տնտեսական անկայունության վտանգը: Քանի որ բիզնեսները դառնում են ավելի փոխկապակցված, աշխարհի մի մասում անկումը կարող է ալիքային ազդեցություն ունենալ համաշխարհային տնտեսության վրա: Դա դրսևորվեց 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ, որը ծագեց Միացյալ Նահանգներում, բայց զգալի ազդեցություն ունեցավ աշխարհի երկրների վրա: Կարևոր է, որ կառավարությունները և ձեռնարկությունները միասին աշխատեն՝ կառավարելու այդ ռիսկերը և երաշխավորելու, որ համաշխարհային տնտեսությունը մնա կայուն և ճկուն:
Եզրափակելով, գլոբալացումը բարդ և բազմակողմ երևույթ է, որը ներկայացնում է և՛ մարտահրավերներ, և՛ հնարավորություններ: Թեև դա հանգեցրել է տնտեսական աճի և մշակութային փոխանակման աճին, այն նաև մարտահրավերներ է ստեղծել անհավասարության, բնապահպանական առումով:
18 հասարակական խնդիրներ, որոնց առնչվում ենք առօրյա կյանքում
- Հասարակական տրանսպորտում մեծահասակներին նստատեղ զիջել:
Տվյալ երևույթը կրում է հարաբերական բնույթ։ Որոշ ժամանակ սա շատ ճիշտ է, մանավանդ եթե զիջողը երիտասարդ է։ Բայց որոշ դեպքերում էլ, եթե մեծահասակը հնարավորություն ունի կանգնելու, իսկ նստած անձը խնդիր ունի, կամ կին է և հղի է, կարծում եմ յադ տեղ զիջելու կարծրատիպը շատ սխալ է։
- Դպրոցում կամ այլ ուսումնական հաստատություններում բուլիինգի ենթարկվելը:
Սա շատ մեծ խնդիր է հասարակություններում։ Հիմնականում դիտվում է դեռահաս տարիքում և բխում է բուլլինգ կատարող անձի կոմպլեքսներից կամ տգիտությունից։
- Հասարակական վայրերում բարձրաձայն հեռախոսով զրուցելը:
Սա ևս շատ հանդիպող խնդիր է։ Այն կապված է տվյալ անձի շնորհքի հետ։ Այո, որոշ մարդիկ չունեն այդ շնորհքը, չեն գիտակցում, որ հասարակության մեջ գեղեցիկ չէ բարձրաձայն խոսելն ու խանգարելը մնացածին։
- Հերթեր պետական հիմնարկներում (անձնագրային բաժանմունք, փոստի բաժանմունք և այլն)
Հերթերը հիմնականում սովորական խնդիրներ են զարգացող երկրներում։ Սակայն ըստ հասարակության ներքին էթիկայի այն կարող է վերածվել քաոսի։ Հերթ կանգնելը սովորական երևույթ է։ Բայց մեր երկրում այն միայն քաշքշուկի է վերածվում։ Ոչ ոք սպասելու ունակություն չունի և փորձում է հրմշտուկի նորհիվ առաջ անցնել։ Եվ բնականաբար կոնֆլիկտներ են առաջանում, որն էլ ավելիէ թեժանում և հերթը անիմաստ ավելի է ձգձգվում։
- Կայանատեղերի (Parking) անբավարար քանակ.
Սա իրոք շատ մեծ խնդիր է մեր երկրում։ Իհարկե չի կարող ամբողջ քաղաքը լինել կայանատեղի, բայց դրանք սակավության պատճառով վարորդդները կանգնում են փողոցների անհարմար մասերին, մայթերինհ և խանգարում են քաղաքացիներրի շարժը և այլ մեքենաների անց ու դարձը։ Բայց սա ևս կապված է ժողովրդի մտածելակերպի և էթիկայի հետ։ Եթե ամեն մեկը ոչ միայն իր մասին մտածի, ապա յուրաքանչյուրի ճիշտ մեքենան կայանելը, այս հարցին որո չափով լուծում կբերի։
- «Պիկ» ժամերին տրանսպորտից օգտվելու գրեթե անհնարինությունը:
Եվս մեկ մեծ խնդիր, որին ամեն օր յուրաքանչյուրս առնչվում ենք։ Տրանսպորտի քանակը մեր երկրում բավականին քիչ և վատ վիճակում է։ Գերակշռում են հին ժամանակների անմխիթար վիճակում գտնվող գազելները։ Երեկոյան ժամերին ուղղակի անհնար է ինչ որ տեղ հասնել։ Մանավանդ այն մարդիկ, ովքեր չունեն մեքենա և աշխատում են։ Եվ բացի այս ամենը նաև շատ վտանգավոր են այդ հրին գազելները։ Մարդիկ խիտ խցկված, իրար վրա ընկած, շնչելու օդ չունենալով հազիվ գնում են, պատկերացրեք մեկ ավարիա և դրա հետևանքները։
- Ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում և ճանապարհներին վթարայնության բարձր մակարդակ
Այս խնդիրը, որը ևս շատ է հանդիպում մեր երկրում բխում է մարդկանց կրթվածությունից և կարգապահությունից։ Որոշները ուղղակի առանց վարորդական կրթության նստում են ղեկի դիմաց և անում շատ վտանգավոր խախտումներ։ Իսկ մյուսները իմանալով ճիշտը, ուղղակի խախտում են այն իրենց այդ պահի օգտի համար։ Եվ արդյունքում ունենում ենք անտանելի վատ երթևեկություն և շատ վթարներ։ Նաև խախտումները շատ են, որովհետև հետևողականությունը լավը չէ և պատիժն էլ մարդկանց սաստող չէ։
- Հոգեկան առողջության ոլորտում մատչելի և որակյալ ծառայությունների բացակայություն:
Մեր երկրում տվյալ ծառայությունները շատ շատ քիչ են և թաքնված։ Շատ մարդիկ անգամ չգիտեն։ Կամ եթե կան էլ թանկ են, որ որոշ մարդիկ ուղղակի դրա կարիքը ունենալով չեն կարող իրենց թույլ տալ դիմել։
- Որակյալ բժշկական օգնության անհասանելիությունը:
Այս խնդիրը բխում է ոչ նորմալ կրթություն ունենալուց։ Իհարկե մարդ ինքնուրույն կարող է հասնել կրթության գագաթնակետին , բայց բարձրագույն հաստատություններում էլ է կրթության որակը միջին մակարդակի։ Եվ այսպիսով ինչպես կարող են, միջին կրթություն և անգամ ոչ մի նորմալ կրթություն չստացած մարդիկ լինեն իրենց մասնագիտության մեջ պրոֆեսիոնալ, առավել ևս բժշկության մեջ։ Այս ամեն դեռ միայն այն փաստի, որ որոշները ուղղակի ավարտում են համալսարանը առանց ոչ մի բան սովրելու և գնում դառնում են անձինք, ովքեր առանց ոչինչ իմանալու պատասխանատու են մարդկանց կյանքերի համար։
- Աղքատություն և սոցիալական անհավասարություն:
Տվյալ խնդիրը յուրաքանչյուր երկրում առկա է միշտ։ Ես չեմ կարծում, որ այս խնդիրը կարող է երբևէ մինչև վերջ լուծվել։ Բայց հա հնարավորություն․ ուղղակի պետք է, որ իշխանության գլխին եղած մարդիկ գիտակցեն խնդիրը, և ամեն ինչ իրենց չվերցնեն այլ խիստ հետևեն, որ մաքսիմալ տիրի այդ հավասարությունը, ոչ թե մի մասը լինի ծայրահեղ հարուստ, մյուս մասը ծայրահեղ աղքատ։ Առհասարակ ցիվիլ երկրներում միջին կարգավիճակի եղողներն են մեծամասնությունը, քան թե աղքատները կամ հարուստները։
- Ուրիշների կողմից ճնշում և գեղեցկության և վարքի որոշակի չափանիշներին համապատասխանելու ցանկություն: (հիմնականում դեռահասների մոտ)
Խնդիրը ինչպես նշեցի վերաբերվում է հիմնականում դեռահասներին։ Մարդիկ ուղղակի տգիտությունից և սեփական կոմպլեքսներից ելնելով ուրիշների վրա են իրենց ջղայնությունը թափում, վիրավորելով դիմացինին և անգամ վատ քայլերի հասցնելով։
- Խտրականություն ՝ ռասայի, սեռի, տարիքի կամ այլ անձնական հատկանիշների հիման վրա:
Խնդիրը գալիս է մարդկանց չզարգացվածությունից և ինչպես միշտ կարծրացախ տգետ մտածելակերպից։ Շատ քչերը ունեն այն գիտակցությունը, որ մարդ անկախ ամեն ինչից մարդ է, բոլորի նման, և ո՛չ նրա մաշկի գույնը, ո՛չ սեռը և ո՛չ էլ տարիքը ոչինչ չեն փոխում նրա մարդ բնույթի մեջ։
- Հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրներ, ինչպիսիք են դեպրեսիան, անհանգստությունը և այլ հոգեկան խանգարումներ:
Սա գալիս է ընտանիքից և հասարակությունից։ Շատ հաճախ է հանդիպում այս խնդիրը։ Եվ սա էլ վերոնշյալ խնդիրների հետևանքն է։ Բուլլինգի և խտրականության։ Որոշ մարդկանց հոգեբանության վրա շատ վատ հետևանք է ունենում նրանց հասցեին ինչ – որ անհեթեթ վատ հնչած խոսքերը։ Եվ այդ ամենը մարդուն շատ վատ բաների է բերում․ լավագույն դեպքում ուղղակի սթրեսսի։
- Կողոպուտի ենթարկվելը:
Մեր երկրում ժամանակ առ ժամանակ այս խնդիրը գլուխ է բարձրացնում։ Բայց դե այն միշտ էլ կա։ Եվ տվյալ արարքը կատարող մարդիկ ունեն վերոնշյալ խնդիրը։ Նրանք ունեն հոգեկան առողջության մեծ խնդիր, որը շատ դեպքերում գալիս է դեռ մանկուց ընտանիքի և միջավայրի պատճառով։
- Բնապահպանական խնդիրներ, շրջակա միջավայրի աղտոտում և բնական ռեսուրսների պահպանում:
Սա մարդկանց մոտ նկատվող շատ մեծ խնդիր է, որին լուծում տալը միևնույն ժամանակ և՛ դժվար է , և՛ հեշտ։ Մարդիկ չեն մտածում իրենց շրջակա միջավայրի մասին, որտեղ նրանք ապրում են և անում են նրա հետ ինչ կամենում են։ Լուծումը միայն խիստ պատիժը կլինի․ բայց ինչպես ասում են անողը ամեն ձև կգտնի անելու և անհնար կլինի բոլորին հսկելը։ Այսպիսով այդ առողջ մտածելակերպը յուրաքանչյուրը իր մեջ պետք ՝է ձևավորի, եթե ցանկանում ենք տվ յալ ոլորտում փոփոխություն տեսնել։
- Միգրացիայի և նոր հասարակության մեջ ինտեգրման հետ կապված խնդիրներ:
Սա ևս բխում է խտրականությունից։ Օտարերկրացի տեսնելը տվյալ անձի հայրենիքում շատ մեծ խնդիր է։ Ոչ մեկ չի գիտակցում, որ յուրաքանչյուր մարդ երբ կամենա կարող է ալ տվյալ երկիր, և անկախ նրա ազությունից նա մարդ է։ Բայց բնականաբար բոլորը իրենց երկրում գտնվող օտարերկրացիներին առանձնացնում են և վատ են վերաբերվում։ Միայն այն հայաքները, ինչպես նայում են նրանց հերիք է ասելու, որ կա շատ մեծ, ակնհայտ խտրականության խնդիր։
- Կոնֆլիկտներ հասարակության տարբեր խմբերի միջև (օրինակ ՝ երիտասարդների և տարեցների միջև)
Խնդիրը շատ հանդիպող է։ Եվ այն կախված է մարդու շնորհքի հետ։ Ոչ ոք, ո՛խչ մեծ, ո՛չ փոքր չունեն հարգանք դիմացինի հանդեպ։ Յուրաքանչյուրը մտածում է միայն իր իրավունքների և շահերի մասին, այլ ոչ թե նաև պարտականությունների։ Այսպիսով այդ անհարգանքից ելնելով տվյալ խնդիրը շատ է նկատվում բոլորի մոտ, անկախ տարիքից և սեռից։
- Ալկոհոլային կամ թմրանյութային կախվածության հետ խնդիրներ:
Կրկին շատ հանդիպող և վատ խնդիր։ Սա ևս տարբեր խնդիրների հետևանք է։ Ինչպես մանկուց կամ պատանի տարիքից եկած տրավմաների և հասարակության կողմից բուլլինգ ի ենթարկվելուց։ Այս ամենը հանգեցնում են ալկոհոլային կամ թմրանյութային կախվածության, որովհետև, քանի որ երկրում չկան համապատասխան հոգեկան առողջության ծառայությունները, մարդիկ չգիտեն ինչպես կարելի է խնդիրները հաղթահարել և ելքը գտնում են միայն ալկոհոլի կամ թմրանյութերի օգտագործման մեջ։
Եզրակացություն
Այսպիսով ինչպես հասկացանք գրեթե բոլոր խնդիրները իրար հետ կապակցված են և կաղված են հասարակության մտածելակերպի և վարվելաձևի հետ։ Դրա համար եթե յուրաքանչյուրս մեկ բան մեր մեջ փոխենք, շատ խնդիրներ ուղղակի կպակասեն կամ կվերանան։
Հատուկ կարիքով երեխաներ և ներառական կրթություն
Կարող եք կարդալ՝ այստեղ
Այլ աղբյուրներ
ՀՀ օրենքը՝ այստեղ
unicef` այստեղ
ԿԳՄՍ՝ այստեղ
1․ Արդյո՞ք շփվել կամ շփվում եք հատուկ կարիքով սովորողների հետ։
Իհարկե: Ինչպես և բոլորը ես էլ առիթ ունեցել եմ շփվել նման սովորողների հետ և վստահ եմ դեռ էլի հնարավորություններ կլինեն:
2․ Ի՞նչ եք կարծում, իրավունք ունե՞ն նման սովորողները սովորելու բոլորի հետ, բոլորի պես։
Այո՛, միանշանակ: Նրանք ինչպես և մենք ունեն հնարավորություն սովորելու բոլորի հետ միասին և բոլորի պես: Սակայն ես կարծում եմ, որ դա իրենց համար այդքան էլ արդյունավետ չի լինի, քանի որ կարող են դժվարանալ ինչ-որ բան սովորելու, իսկ ուսուցիչը չի կարող ամբողջ դասարանին թողնել և մեկ հոգու հետ աշխատել: Դրա համար կարծում եմ, որ հատուկ կարիքով երեխաները պարտադիր պետք է սովորեն բոլորիս հետ նույն դպրոցում և դասարանում, սակայն ունեն հատուկ ժամեր առանձին կրթվելու, որպեսզի նրանք էլ կրթվեն և իրենց սովորածից արդյունք ունենան, քանի որ ինչպես նշեցինք նրանք ոչնչով պակաս չեն մեզանից և լիովին ունեն դրա իրավունքը:
3․ Ինչու՞ է կարևոր հատուկ կարիքով սովորողի ներառումը սովորական դպրոցական միջավայրում։
Ինչպես նշեցի նրանք մեզանից ոչնչով չեն տարբերվում և պետք է հավասար իրավունքներ ունենան: Եվ բոլորի հետ նույն միջավայրում լինե;լը նրանց շատ հարցերում գնում է առաջ գնալ և իրենց զգալ ինչպես բոլորը: Սակայն կարող է նաև հակառակ ՝ վատ ազդեցությունը ունենալ, դրա համար պետք է հարգալից և լավ վերաբերվել բոլորին, անկախ նրանց կարգավիճակից?
Ուսուցման արդյունավետ հնարներ
Ուսուցման արդյունավետ հնարներ / Ս. Խաչատրյան.- Եր.:
Ֆրիդրիխ Էբերտ հիմնադրամ, Հայաստան 2020.- 74 էջ
- Բացեք հոդվածաշարը
- Ընտրեք թեմաներից երկուսը
- Դուրս բերեք ձեզ համար հետաքրքիր հատվածները և մեկնաբանեք դրանք
- Պարզաբանեք, թե ինչու եք համաձայն, կամ ինչու համաձայն չեք մտքերի հետ։
ԳԼՈՒԽ 4
Ուսուցիչների հաջողության և ձախողման պատմություններ
Հաջողության պատմություններ
- Դասերից մեկի ժամանակ սկզբնաղբյուրի հետ աշխատող աշակերտները հատկապես ոգեւորվել էին այն փաստից, որ իրենք էին հանդես գալու որպես տվյալ դեպքում վնասված սկզբնաղբյուրը «փրկողներ»: Աշակերտներին տրվել էին աշխատանքային փաթեթներ` վնասված սկզբնաղբյուրներ, յուրաքանչյուր խմբի համար առանձին հարցեր, հարցեր, որոնց պատասխանները պիտի փոխանցեին մյուս խմբերին: Աշխատանքի ավարտին որպես խրախուսում տրվում էր նաեւ ծրարված թեւավոր խոսք: Առաջինն իր հանձնարարությունն ավարտած խումբն իր թեւավոր խոսքը փակցնում էր թեմայի ամփոփման համար առանձնացված պաստառի վրա: Աշակերտն իրեն կարեւոր է համարում: Այսպիսի առաջադրանքները լրացուցիչ մոտիվացիա են առաջացնում, զարգացնում են հաղորդակցական հմտություններ, մղում սեփական արդյունքը ծառայեցնելու խմբի հաջողությանը:
Վերլուծություն ՝
Տվյալ մեթոդը շատ հետաքրքիր է և ինչպես ցույց տվեց այս փորձը ` արդյունավետ: Սովորողներին հաճելի է աշխատել խմբում, բայց ունենալ իրենց առանձին աշխատանքները: Մեթոդի նպատակը այն է, որ սովորողները հենց իրենք են ինչ-որ չափով տվյալ նյութի հեղինակը դառնում: Վերջում որպես մոտիվացիա տրվում է ծրարված թևավոր խոսք, որը սովորողի մոտ առաջացնում է էլ ավելի շատ սովորելու ցանկություն: Ամենակարևորը սրա միջոցով բարելավվում են, հաղորդակցական, ինքնուրույն, վերլուծողական և փնտրողական հմտությունները:
- Դասերը հաջողված են լինում, երբ «Հասարակագիտություն» առարկայի յուրաքանչյուր թեմա ներկայացվում է համապատասխան տեսանյութով, տեսաֆիլմով, գծապատկերով։ Այն հնարավորություն է տալիս երեխաներին ակտիվ քննարկել եւ մասնակցել ամբողջ դասապրոցեսին։ Դա խթանում է երեխայի հետաքրքրությունը, նրա անմիջական մասնակցությունը, օգնում է արագ եւ արդյունավետ յուրացնել նյութը, զարգացնում է ստեղծագործելու, ինքնուրույն մտածելու կարողությունը:
Վերլուծություն ՝
Ես կարծում եմ, որ շատ կարևոր է տեղեկությունը բացի բանավոր խոսքից, նաև փոխանցել պրակտիկայի միջոցով: Այս տարբերակը դրա վառ օրինակն է: Երբ օրինակ ինչ որ առարկայի դասը, որը պետք է գրքից կարդալ և սովորել, երեխաները այդ տեղեկությունը ստանում են որևէ ֆիլմի կամ տեսանյութի միջոցով ավելի հետաքրքիր է ստացվում: Սովորողի մոտ առաջանում է հետաքրքրություն նայել և իմանալ, ավելի լավ է մտապահում ստացած ինֆորմացիան և հենց ինքը կարողանում է գործնականում ցուցաբերել: Այն նաև զարգացնում է արագ կողմնորոշվելու, վերլուծելու և քննադատելու ունակությունները:
- Հաշվի առնելով երեխայի ընդհանուր զարգացվածությունը՝ աշակերտին հանձնարարում եմ կազմել գծապատկեր կամ էլեկտրոնային տարբերակով ինքնուրույն գրաֆիկական պատկերներ, որոնք համապատասխանում են թեմային։ Հանձնարարում եմ փնտրել, գտնել համապատասխան նկարներ, դասը ներկայացնելով սեփական/հեղինակային/ գծապատկերների, մուլտֆիլմի կամ ֆիլմի օրինակներով՝ հստակորեն ուղղորդում եմ աշակերտին, միաժամանակ տալով նրան ընտրության լայն հնարավորություն։ Այս ամենը զարգացնում է երեխայի երեւակայությունը, նրա համար առավելագույնս հետաքրքիր եւ հաճելի է դառնում դասի ամբողջ ընթացքը։ Դասը հետաքրքրություն է առաջացնում նաեւ դասընկերների շրջանում, ձեւավորում է առողջ մրցակցություն:
Վերլուծություն ՝
Կրթության մեջ անհատական գործունեությունը ինձ համար ամենակարևոր բաներից է: Այս տարբերակով, երբ ովորողը ուղղակի անգիր չի անում դասը, այլ ինքն է փորձում դասի թեմային վերաբերող նյութ պատրաստել և ներկայացնել շատ հետաքրքիր է: Սովորողը նախ և առաջ հաճույքով է մոտենում իր աշխատանքին, իմանալով որ հեղինակը ինքն է, երկրորդը զարգանում է մի շարք հմտություններ ` բանավոր խոսքը, գրավոր խոսքը, ուսումանսիրական ունակությունները, երևակայությունը և այլն: Դասապրոցեսը դառնում է քննարկում և սովորողների միջև առաջանում է բանավեճեր, որոնք էլ հանգեցնում են առողջ մրցակցության։
- Դասարանում կարողանում եմ հետ մնացող աշակերտներին ներգրավել դասին։ Այդ նպատակով առաջադիմող աշակերտին տալիս եմ սովորեցնող ուսուցչի դեր եւ դասի վերջում հարցերով ամփոփում, թե ինչ չափով ինքը կարողացավ սովորեցնել։ Ամեն դասի երեխաներն աշխատում են տարբեր աշակերտների հետ։
Վերլուծություն ՝
Տվյալ մեթոդը սովորողի համար ամենահետաքրքիրն է։ Ես ինքս եղել եմ այս իրավիճակում և որպես սովորող ասեմ, որ շատ հետաքրքիր է ուսուցողական է։ Երբ սովորողը հնարավորություն է ունենում իրենից փոքրին կամ ետ մնացած աշակերտին ինչ-որ չափով դասավանդելու, դա նախ և առաջ իրեն է օգուտ, ապա տվյալ սովորողին։ Սրա միջոցով սովորողի մոտ բարելավվում է բացատրական ունակությունները։ Սովորում է շատ շատ նոր բաներ, և իր սովորած ինֆորմացիան ուրիշին փոխանցելով էլ ավելի է ամրապնդում։
- Քաջալերում եմ հնչած բոլոր հարցերը, պատասխան գտնելիս ընդգրկում եմ այլ աշակերտների: Հարցերի համար կարելի է ունենալ փակ արկղ. դա շատ արդյունավետ է, եթե խմբում կան անհամարձակ սովորողներ, ովքեր վախենում են դասարանում հարց հնչեցնել:
Վերլուծություն ՝
Շատ կարևոր է դասը անցկացնել բոլորին ներգրավվելով։ Օրինակ մեկի հնչեցրած հարցին փորձեն պատասխանել մյուս աշակերտները և հետո արդեն ուսուցիչը։ Աշակերտների քննարկում-բանավեճերը հանգեցնում է նրանց բանավոր խոսքի զարգացման և ճիշտ վերլուծողական մտքի ձևավորման։ Փակ արկղի տարբերակը ևս հետաքրքիր է, եթե կան այնպիսի սովորողներ, ովքեր ամաչում են անվանական հնչեցնել իրենց հարցը կամ կարծիքը։
Ձախողման պատմություններ
- Դասն անցկացրել էի անծանոթ դասարանում և կշռադատման փուլում դասն ամփոփելու համար ընտրել էի հետևյալ հնարը. թերթիկի վրա գրել` ի՞նչը ինձ դուր եկավ, ի՞նչն էր ամենահետաքրքիրը: Հարցին ամբողջ խմբից ստացա դրական պատասխան՝
- բացառությամբ մի աշակերտի, ով ասաց, որ դասն իր համար անհետաքրքիր էր, որովհետև ինքը ցանկանում էր նկարել իր
- ասելիքը: Ավելի ուշ երեխային ծանոթանալով՝ պարզեցի, որ նա հրաշալի նկարում է: Այստեղից հետևություն՝ նոր խմբում որևէ մեթոդ կիրառելուց առաջ անհրաժեշտ է ճանաչել երեխաներին, հասկանալ նրանց հետաքրքրությունները և փոքր-ինչ ճկունություն գործի դնելով՝ հնարը կամ մեթոդը համապատասխանեցնել երեխաների նախասիրություններին:
Վերլուծություն ՝
Կարծում եմ այդքան էլ ճիշտ մեթոդ չէ։ Քանի որ ռանց երեխաներին ճանաեչելու մինգամից այդպիսի հանձնարարությունը կեղծ կլինի։ Երեխաները չեն ճանաչում ուսուցչին և բնականաբար մեծամասնությունը կեղծավորությամբ կգրի, որ հետաքրքիր էր և այլն։ Իսկ եթե մեկը գտնվի, ով այդպես չի կարծի նրան այդքան էլ չեն հասկանա։ Բայց ճիշտ կլինի ճանաչել սովորողներին, իմանալ նրանց նախասիրությունները, դրա հիման վրա դաս անցակցնել և ապա հանձնարարել ամփոփում գրել, որպեսզի այն լինի անկեղծ։
- Շատ զգույշ պետք է վարվել խմբային աշխատանքներ կազմակերպելիս: Շատ տարածված իրողություն է ՝
- որ խմբում մեկն իր վրա է վերցնում ողջ աշխատանքը՝ կարդում է նյութը, պարտադրում է իր կարծիքը, գրում է, նկարում է, և մյուսները մնում են ստվերում,
- աշխատանքը ժամանակի առումով չի վերահսկվում և կարող է ժամանակին չավարտվել,
- ուսուցիչը չի ուղղորդում խմբի ներսում կատարվող աշխատանքը, այն երբեմն շեղվում է նպատակից կամ բոլորովին
հասկացված չի լինում, - խմբի ներսում հստակ չեն բաժանվում պարտականությունները,
- սենյակում լսվող ոչ գրադարանային ձայնը խանգարում է
աշխատել։
Վերլուծություն ՝
Խմբային աշխատանքի համար խմբեր ընտրելիս ուսուցիչը պետք է հաշվարկով ընտրի։ Հաշվարկ ասելով նկատի չունեմ ինչ որ տարբերություն դնելով սովորղների միջև։ Բայց պետք է հասկանալ, ով ում հետ կարող է աշխատել առանց իրար նվաստացնելու կամ անտեսելու։ Պետք է հետևել, որպեսզի խմբի անդամները հարգալից լինեն և մեկը մյուսին լսելով շարժվեն։ Պետք է հսկվի, որ խմբում բոլորին հավասարաչապ առաջադրանքներ բաժանվեն և ամեն մեկին ըստ իր կարողության, հակառակ դեպքում կտիրի անհավասարություն և քաոս։
- Վեցերորդ դասարանում համաշխարհային պատմության «Նախնադար» թեման էր։ Ինձ մոտ տպավորություն կար, որ աշակերտները յուրացրել էին նյութը։ Հաջորդ դասին ուսմասվարըեկավ դասալսման և սկսեց հարցեր տալ դասի ընթացքում։ Նա անընդհատ մի տղայի վրա էր կենտրոնացել, որը, պարզվեց, թույլ սովորող է։ Ես դասարանին դեռ լավ ծանոթ չէի։ Ուսմասվարը ինձ հասկացրեց, որ ես հետադարձ կապը չեմ պահել, որ երեխաները չեն յուրացրել թեման։ Դա իմ ամենաձախողված փորձն էր, ու դրանից հետո ես ամեն անգամ հետ էի դառնում և հարցերով անդրադարձ անում ու հետ մնացող աշակերտներին ուշադրության կենտրոնում պահելով՝ գոնե սովորեցնում թեմայի հիմնային մասերը։
Վերլուծություն ՝
Նման փորձը ցույց է տալիս, թե ի՞նչ է պետք անել, որպեսզի երեխաները կլիովին յուրացնեն դասը և մտաբերեն այն։ Յուրաքանչյուր թեմայից հետո պետք է սովորողներին հարցեր ուղղվեն, որպեսզի կրկնելուց հետո ամրապնդվի իրենց գիտելիքը։ Տվյալ փորձում, ուսուցչին թվում էր որ բոլորը հասկացել են, բայց հարցեր ուղղելուց հետո հասկացավ իր սխալը և փորձեց այն շտկել։ Ամեն հաջորդ թեմայից հետո հարցեր էր տալիս աշակերտներին ՝ ամփոփելով դասը, իսկ ավելի թույլ կամ հետ մնացող սովորողներին ավելի հիմնային բաներն էր բացատրում։
Բուլիինգ
Բուլիինգ կամ ահաբեկչություն — Bullying, որևէ անձի կողմից ֆիզիկական կամ հոգեբանական ուժի գործադրումն այլ անձի նկատմամբ, որը կրում է շարունակական բնույթ։ Բուլինգը (անգլ. «bully»՝ կռվարար, բռնարար) անձի նկատմամբ կիրառվող ագրեսիվ վարք՝ հետապնդում, հոգեբանական տեռոր, ծեծ, հեգնանք, ծաղրանք, բամբասանքների տարածում: «Բուլիինգ» տերմինն առաջին անգամ գործածվել է 1530 թվականից՝ սկզբնապես նշանակելով «սիրելի», ապա տարբեր ձևափոխություններիվ հետո, իր ներկայիս իմաստը ստացել է 1710 թվականից։
Բուլինգը կարող է դրսևորվել ինչպես իրական կյանքում, այնպես էլ՝ առցանց: Կիբեր-բուլինգը տեղի է ունենում սոցիալական ցանցերի, SMS-ների, էլեկտրոնային փոստի կամ ցանկացած այլ առցանց հարթակների միջոցով:
Բուլիինգի ենթարկվող անձը համարվում է բուլիինգի զոհ, իսկ բուլիինգի ենթարկող անձին համարում են բուլեր։ Բուլիինգը բաժանվում է մի քանի տարատեսակների ՝ կիբեր բուլիինգ, որը իրականացվում է համակարգչի միջոցով, օգտագործելով համակարգիչը որպես վնասելու միջոց, ֆիզիկական բուլիինգ՝ հարվածելու, ծեծի միջոցով, վերբալ, կամ բառացի բուլիինգ՝ պիտակավորման, ծաղրական անունների միջոցով, և հարաբերական բուլիինգ, որի միջոցով փորձում են մեկուսացնել մարդուն իր շրջապատից և կանխամտածվածորեն բացառում նրան հասարակությունից։ Բուլիինգի զոհ հիմնականում դառնում են հասարակության մեջ իրենց տեղը ոչ ամբողջությամբ գտած անձինք, կամ այն անձինք որոնք ունեն որոշակի արտաքին, ֆիզիկական, արտաքին թերություններ՝ մեծ քիթ, տգեղ արտաքին, կաղ ոտք և այլն։ Բուլիինգի զոհ դառնալը շատ առումներով կապված է երեխաների դաստիարակությունից, ընտանեկան մթնոլորտից, որը նույնպես անդրադանում է երեխայի ինքնագնահատակի ձևավորման վրա։
Հայտնի չէ, թե կոնկրետ ինչն է որոշ երեխաների դրդում ոմանց հետապնդել: Դրա վերաբերյալ շատ տեսություններ կան; Թվում է, թե ամենից շատ ազդող գործոններից են ագրեսիվ անհատականությունը, բռնարարի կողմից ցածր ինքնագնահատականը, ընտանեկան խնդիրները և ուշադրության կենտրոնում լինելու անհրաժեշտությունը:
Մյուս կողմից, կան նաև ռիսկի բազմաթիվ գործոններ, որոնք կարող են ցույց տալ, որ երեխան հակված է ահաբեկչության զոհ դառնալուն: Հաջորդը մենք կտեսնենք ամենահաճախակի երեքը:
Բուլիինգն արգելվում է օրենքով
Շատ կարևոր է իմանալ, որ բուլիինգը արգելվում է օրենքով։ Մի շարք երկրներ, ինչպիսիք են Կոլումբիան, Միչիգանը, Մոնտանան, Հյուսիսային Դակոտան, Հարավային Դակոտան, բուլիինգը դատապարտում են օրենքով։ ԱՄՆ-ի քառասունհինգ նահանգները նույնպես ընդունել են հակաբուլիինգային օրենքներ։
Բուլիինգը դպրոցներում
Դպրոցներում հանդիպող բուլիինգը համաշխարհային խնդիր է, որը կարող է ունենալ վատ հետևանքներ դպրոցական միջավայրի համար, և կարող է խախտել այն օրենքը, որով յուրաքանչյուր երեխա իրավունք ունի ապահով կրթության։ Բուլիինգի երևույթը քննարկել են մի շարք հայտնի հոգեբաններ, հետազոտողներ, կրթական հաստատություներ, այս առումով հատկապես ակտիվ մասնակցություն են ունեցել Սկանդինավյան մի շարք երկրներ, Մեծ Բրիտանիան, Ճապոնիան, բայց դա չի նշանակում, որ այս հարցը չեն բարձրաձայնել այլ, ոչ այդքան զարգացած երկրներ։ Այս հարցը արդիական է այնտեղ, որտեղ կա դպրոցական միջավայր, կամ ընդհանրապես միջավայր։ Բուլիինգը ըստ ձևերի կարելի է բաժանել երկու խմբի՝ ուղղակի և անուղղակի։ Ուղղակի բուլիինգի դեպքում դրսևորվում են հետևյալ վարքային ձևերը. Հարվածել, ծեծել, գողանալ, ծաղրել, անընդհատ բարացնել, վիրավորել, սպառնալ։ Իսկ անուղղակի բուլիինգի դեպքում բուլիինգի զոհին մեկուսացնում են իր միջավայրից՝ ընկերներից, կանխամտածված մեկուսացնելով նրան այդ միջավայրից։ հետազոտությունները փաստում են, որ ուղղակի բուլիինգի ձևը հիմնականում բնորոշ է տղաներին, իսկ անուղղակի բուլիինգի ձևը՝ աղջիկներին։ Ուղղակի բուլիինգը ավելի հաճախ հանդիպում է կրտսեր դպրոցի, երբեմն էլ միջին դպրոցի երեխաների մոտ, իսկ անուղղակի բուլիինգը արդեն ավելի հասուն տարիքում՝ միջին դպրոցում։ Չնայած այս դասակարգմանը, և անուղղակի, և ուղղակի բուլիինգը հանգեցնում է նույն արդյունքին՝ մարդու ֆիզիկական և հոգեբանական ճնշվածության։
Հետեւանքները
Բուլինգը բացասական ազդեցություն է ունենում ինչպես ոտնձգողի, այնպես էլ տուժողի, ինչպես նաև նրանց վրա, ովքեր իրավիճակը զգում են երրորդ անձի վրա: Այնուամենայնիվ, ամենալուրջ հետևանքներն այն մարդիկ են, ովքեր ենթարկվել են բռնության ենթարկվածների վրա և ազդում են նրանց ֆիզիկական և մտավոր առողջության և դպրոցի արդյունքների վրա:
Ֆիզիկական մակարդակով, բուլիինգի ենթարկված երեխաները կարող են լուրջ վնասվածքներ կամ նույնիսկ որոշ հիվանդություններ ունենալ `սթրեսի պատճառով իմունային համակարգի թուլացման պատճառով: Դպրոցական մակարդակում նրանց գնահատականները կարող են ընկնել, և նրանք, ամենայն հավանականությամբ, դուրս կգան դասերից և ամբողջությամբ դուրս կգան դասերից:
Բայց դա հոգեբանական մակարդակի վրա է, որտեղ ամենից շատ երեւում են բռնության հետևանքները: Դրանից տառապող երեխաներն ավելի հավանական է, որ տառապում են դեպրեսիայից և անհանգստությունից, իրենց միայնակ են զգում, ցածր ինքնագնահատական են ունենում և կորցնում են հետաքրքրությունը բոլոր տեսակի գործունեության նկատմամբ: Ավելին, այդ բացասական հետևանքները հակված են մնալ նաև մեծահասակների կյանքում:
Կանխարգելում
Bulնողները, ուսուցիչները և երեխաների բարեկեցության համար պատասխանատու այլ մեծահասակներ վճռական դեր են խաղում բռնության իրավիճակները կանխելու գործում: Կան բազմաթիվ գործողություններ, որոնք նրանք կարող են ձեռնարկել, որպեսզի դպրոցներում ահաբեկումը քիչ հավանական լինի:
Մի կողմից, անհրաժեշտ է երեխաներին սովորեցնել, թե ինչ է բուլինգը, ինչպես նաև, թե ինչ բացասական հետևանքներ է այն ունենում բոլորի համար: Այս իմաստով, դասընթացներում դասընթացներ կազմակերպելը ՝ բռնության և դրա դեմ պայքարի վերաբերյալ, կարող է շատ օգտակար լինել:
Մյուս կողմից, անհրաժեշտ է շեշտել երեխաներին պատշաճ շփում սովորեցնելու կարևորությունը `ինչպես միմյանց, այնպես էլ մեծահասակների հետ: Սա, առաջին հերթին, կդարձնի բուլինգ ավելի քիչ հավանական, և թույլ կտա, որ բուլինգը ավելի արագ տեղի ունենա:
Վերջապես, երեխաներին սովորեցնել հարգել տարբերվողներին, իրենց իրենց տեղը դնել և հասկանալ այլ տեսակետներ, կարող է չափազանց օգտակար լինել բռնության իրավիճակները կանխելու հարցում:
Ինչպես տեսնում եք, մեծահասակները շատ բան կարող են անել, որպեսզի խուսափեն ահաբեկչությունից: Այն ամբողջությամբ արմատախիլ անելը մի բան է, ինչը մեր ուժի մեջ է, և դա պարտականությունն է բոլոր նրանց, ովքեր ներգրավված են երեխաների կրթության մեջ:
Բուլիինգ․ առաջադրանքներ
Բուլինգ նշանակում է՝ որևէ անձի կողմից ֆիզիկական կամ հոգեբանական ուժի գործադրումն այլ անձի նկատմամբ, որը կրում է շարունակական բնույթ։
Բուլիինգի մասին ՝ այստեղ
Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին
1. <<Բուլինգի>> առաջացման պատճառները։
Բուլիինգի հիմքը դնում են ծնողները, որքան էլ դա տարօրինակ հնչի։ Բնական է, երբ ծնողն իր երեխային մեծարում է, նրան ասում, որ ամենալավն է, ունի շատ ավելի արժանիքներ, քան այլ երեխաները։ Եվ այս թվացյալ սիրո դրսևորումը սերմանում է երեխայի մեջ մեծամտություն և փակում նրա աչքերը, որ չտեսնի իրականությունը և չցանկանա հավատալ, որ որևէ մեկն ինչ-որ բանում նրանից առաջ է անցել։
Կան դեպքեր երբ երեխան կոմպլեքսներից ելնելով է մյուսներին բուլինգի ենթարկում։ Որպեսզի մտածեն թե նա է գլխավորը և չկարողանան նույնը նրա հանդեպ անել։ Կամ միգուցե որոշ -ամանակ նրա հանդեպ են արել և ահա երեխան չարությունցի սկսել է նույնը ուրիշների հանդեպ անել։
2. <<Բուլինգի>> դրսևորումները։
Բուլինգը տարբեր տեսակներ ունի և ինդիվիդուալ է ՝ ամեն մեկի մոտ մի ձև է դրսևորվում։
Բուլինգի դրսևորման տեսակներն են ՝
- ֆիզիկական՝ հարվածել, թքել, հրմշտել, ուրիշի իրերին տիրանալ կամ ջարդել, միտումնավոր կամ կոպիտ շարժումներ կատարել, որոնք կարող են վնասել մարդու մարմինը կամ գույքը,
- բանավոր՝ ծաղրել, սպառնալ, պիտակավորել, անհարկի սեռական բնույթի մեկնաբանություններ անել,
- հոգեբանական կամ սոցիալական՝ դիտավորյալ խմբից վտարել, չընդունել, բամբասանքներ տարածել, վախեցնել, հասարակայնորեն վարկաբեկել,
- սեռական՝ հպումեր, հարձակումներ, բռնի գործողություններ և այլն,
- կիբեր՝ նվաստացումներ կամ կիբերսադրանք՝ տեքստային հաղորդագրություններ, սպառնալիքներ, անպարկեշտ նկարներ վիրավորական նյութեր ուղարկելը կամ տարածելը ինտերնետի կամ այլ տեխնոլոգիաների միջոցով:
3. <<Բուլինգի>> հետևանքները։
Բուլինգը բացասական ազդեցություն է ունենում ինչպես ոտնձգողի, այնպես էլ տուժողի, ինչպես նաև նրանց վրա, ովքեր իրավիճակը զգում են երրորդ անձի վրա: Այնուամենայնիվ, ամենալուրջ հետևանքներն այն մարդիկ են կրում, ովքեր ենթարկվել են բռնության ենթարկվածների վրա և ազդում են նրանց ֆիզիկական և մտավոր առողջության և դպրոցի արդյունքների վրա:
Ֆիզիկական մակարդակով, բուլիինգի ենթարկված երեխաները կարող են լուրջ վնասվածքներ կամ նույնիսկ որոշ հիվանդություններ ունենալ `սթրեսի պատճառով իմունային համակարգի թուլացման պատճառով: Դպրոցական մակարդակում նրանց գնահատականները կարող են ընկնել, և նրանք, ամենայն հավանականությամբ, դուրս կգան դասերից և ամբողջությամբ դուրս կգան դասերից:
4. Ինպե՞ս կարելի է պայքարել այդ երևույթի դեմ։
Սովորաբար ամենաօգտակար բանը երեխային սովորեցնել ինքն իրեն խնայել, մինչդեռ մենք նրան աջակցում ենք, որպեսզի հնարավորինս մեղմենք բուլինգի ամենավատ հետևանքները:
Մի կողմից, մենք պետք է նրան սովորեցնենք, որ այն փաստը, որ իրեն բռնության են ենթարկում, չի նշանակում, որ նրա հետ ինչ-որ բան այն չէ, բայց դա արտացոլում է դիմացինի խնդիրները:
Մյուս կողմից, անհրաժեշտ է, որ մենք սովորեցնենք նրան զարգացնել իր սոցիալական և հուզական հմտությունները, որպեսզի նա կարողանա համարժեք կերպով վարվել նրա հետ, ով իրեն ահաբեկում է և կառուցել աջակցության ամուր շրջանակ:
Այս իմաստով երեխաների համար վճռորոշ կարող են լինել այնպիսի հմտություններ, ինչպիսիք են պնդունակությունը, արձագանքելու ունակությունը, կռվարարին անտեսելը և սեփական հույզերը կառավարելը: Այս ամենը պետք է ուսուցանվի սիրուց, և ցույց տալով փոքրիկին, որ նա կարող է վստահել մեզ և որ նա ունի մեր լիակատար աջակցությունը:
Մարի Ղազարյան 